Είναι γνωστό ότι εδώ και πολλά χρόνια νέα στοιχεία σε σχέση με το παρελθόν έχουν κυριαρχήσει στην διαμόρφωση της ενεργειακής πολιτικής στη χώρα μας. Παρατηρείται πλέον η έντονα περιοριστική πολιτική για τον λιγνίτη (λόγω της παγκόσμιας τάσης για μείωση εκπομπών CO2) με παράλληλη τάση ταχείας ανάπτυξης των ΑΠΕ.

Από μια πρώτη άποψη οι αλλαγές αυτές για την Ελλάδα δεν θα έπρεπε να είναι επώδυνες, ούτε για την ενεργειακή της εξάρτηση, ούτε για την περιβαλλοντική της υποβάθμιση, ούτε φυσικά για την επιβάρυνση των απλών καταναλωτών στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος. Η Ελλάδα ούτως ή άλλως διαθέτει άφθονες ανανεώσιμες πηγές, καθώς επίσης εκπαιδευμένο επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό, τεχνολογική εξοικείωση και γενικά καλύπτει κατ’ αρχήν τις προϋποθέσεις για μια ανώδυνη μετάβαση στην νέα ενεργειακή πραγματικότητα.

Να όμως που τα πράγματα δεν εξελίσσονται «φυσιολογικά». Οι πολιτικές ισορροπίες των δύο τελευταίων δεκαετιών επέφεραν υποβάθμιση του ρόλου της ΔΕΗ, εντυπωσιακή ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα και κατ’ επέκταση επικράτηση νέων «παικτών» στο ενεργειακό πεδίο, οι οποίοι τώρα ζητούνε και ειδικά κίνητρα για αγορά των λιγνιτικών μονάδων της άλλοτε κραταιάς Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού (δες εδώ {1} το σχετικό δημοσίευμα, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ - 28/10/2018).

Φαίνεται επίσης ότι η πολιτική απέναντι στους υδρογονάνθρακες και τα αέρια του θερμοκηπίου εφαρμόζεται μάλλον επιλεκτικά, καθώς παρατηρούμε μεν μία εντυπωσιακή μείωση της χρήσης του λιγνίτη, όμως την ίδια ώρα αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς η ηλεκτροπαραγωγή από εισαγόμενο φυσικό αέριο, κάτι που σημαίνει ενίσχυση συγκεκριμένων ιδιωτικών συμφερόντων, διεύρυνση της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας και κάθετη άρνηση στην ανάπτυξη μονάδων ΑΠΕ αξιόλογου μεγέθους, κυρίως των Υδροηλεκτρικών έργων. Δυστυχώς, τα ΥΗ έργα οδηγούνται σε στασιμότητα ή/και υποχώρηση. Και αυτό δεν έχει επιπτώσεις μόνο στο περιβάλλον και την ενεργειακή εξάρτηση αλλά και στις τιμές ηλεκτρικού ρεύματος, οι οποίες έχουν ξεφύγει από τα φυσιολογικά όρια, επιτείνοντας την οικονομική δυσπραγία της μεγάλης πλειοψηφίας των καταναλωτών. Αδιάψευστος μάρτυρας γι’ αυτό είναι οι καθημερινές ουρές στα ταμεία της ΔΕΗ με ανθρώπους να στέκονται επί ώρες για να πετύχουν μια κάποια ρύθμιση καθυστερημένων οφειλών.

Κι’ όμως, παρά την ανηφόρα των τιμών και την οικονομική κατάσταση του πληθυσμού της χώρας, περί τα μέσα Οκτωβρίου ο υπουργός κ. Σταθάκης σε δηλώσεις στον ΑΝΤ1 άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο νέων αυξήσεων, λόγω του CO2, και η ΔΕΗ με το νέο στρατηγικό της σχέδιο εκπέμπει και αυτή ανάλογα μηνύματα προς την κοινή γνώμη.

Με λίγα λόγια, μπροστά στην νέα πραγματικότητα με την επιβάρυνση λόγω των εκπομπών CO2, θα έπρεπε η Κυβέρνηση να αναπροσαρμόσει καταλλήλως την ενεργειακή της πολιτική, στοχεύοντας σε τρείς βασικούς στόχους : μείωση τιμολογίων, μείωση της ενεργειακής εξάρτησης και ανάπτυξη ΑΠΕ, χωρίς παράλληλα να επιβαρύνεται το περιβάλλον. Αποφασιστική συμβολή στην επιτυχία μιας τέτοιας πολιτικής θα είχε η ταχεία ανάπτυξη ενός προγράμματος ολοκλήρωσης των ημιτελών ΥΗ έργων (π.χ. Συκιά και αντλησιοταμίευση Πευκοφύτου επί του Αχελώου, Αώος, κ.α) και κυρίως η άμεση ένταξη και κατασκευή νέων ΥΗΕ, αξιοποιώντας και το υπόλοιπο 65% του διαθέσιμου υδατικού δυναμικού που παραμένει αναξιοποίητο.

Από τον ιστότοπό μας έχουμε επανειλημμένα αναδείξει τεκμηριωμένα την σημασία ανάπτυξης της ΥΗ ενέργειας και της ανάγκης να κατακτήσει μια δεσπόζουσα θέση στο ενεργειακό μίγμα της χώρας (δες εδώ {2} σχετικά κείμενα του ypethe.gr).  Άλλωστε τα περιθώρια για κάτι τέτοιο (από άποψη επάρκειας υδατικών πόρων) είναι τεράστια.

Οι επικλήσεις πολιτικών εκπροσώπων, και κυρίως από την σημερινή κυβέρνηση συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ-ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ, ότι δήθεν τα ΥΗΕ έχουν σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον προφανώς δεν αποτελούν κάποια πειστική εξήγηση για τις επιλογές τους σχετικά με το ενεργειακό μείγμα και ειδικά την συμμετοχή σε αυτό των ΥΗΕ.

Το πιο πιθανό είναι ότι οι ανταγωνισμοί ανάμεσα σε (ξένα και ντόπια) ολιγοπωλιακά συμφέροντα είναι τόσο ισχυροί, που καθορίζουν πλέον σε μεγάλο βαθμό και τις πολιτικές επιλογές των κυβερνήσεων, ειδικά σε μια κυβέρνηση επιρρεπή σε πιέσεις όπου σε διάστημα λιγότερο των έξη μηνών (2015) εγκατέλειψε ατάκτως τις επί πολλά χρόνια προωθημένες θέσεις της για τα ενεργειακά (και όχι μόνο) θέματα, όπως π.χ. ισχυρή δημόσια ΔΕΗ, χαμηλές τιμές ηλεκτρικού ρεύματος για τα λαϊκά στρώματα, μαχητική ρητορική κατά ιδιωτικών ομίλων και άλλα πολλά.

Ελπίζουμε το ταχύτερο δυνατό να υπάρξει αλλαγή πορείας στον ενεργειακό τομέα προς την κατεύθυνση που αναφέραμε και είναι βέβαιο πως αυτό δεν μπορεί να είναι απόφαση ενός μόνο πολιτικού κόμματος αλλά συνολικής απαίτησης της κοινωνίας μας.   

{1} ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ : Από τον λιγνίτη στην πράσινη ενέργεια

http://www.kathimerini.gr/992068/gallery/oikonomia/epixeirhseis/apo-ton-...

{2} Σχετικά κείμενα ypethe.gr :

- Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και τα έργα του Αχελώου - Μία απάντηση στην Οικολογική Θεσσαλία.

https://www.ypethe.gr/opinion/oi-ananeosimes-piges-energeias-kai-ta-erga...

- Τα «εθνικά» ενεργειακά μας βάθρα - ο λιγνίτης και το νερό - σε νέες περιπέτειες.

https://www.ypethe.gr/news/ta-ethnika-energeiaka-mas-vathra-o-lignitis-k...

- Η κρίσιμη σημασία της υδροηλεκτρικής ενέργειας και οι ΑΠΕ

https://www.ypethe.gr/news/i-krisimi-simasia-tis-ydroilektrikis-energeia...

- Προτάσεις - Εκθέσεις Λ. Λαζαρίδη - Σπ. Μίχα για Υδροενεργειακή Αξιοποίηση Έργων Αχελώου

https://www.ypethe.gr/news/protaseis-ektheseis-l-lazaridi-sp-miha-gia-yd...

- Σχόλια της ΕΘΕΜ για την Συνεδρίαση (26/5/2016) της Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος (Υποεπιτροπή Υδατικών Πόρων) της Βουλής, με θέμα : Φράγματα και μικρά ΥΗΕ

https://www.ypethe.gr/news/sholia-tis-ethem-gia-tin-synedriasi-2652016-t...