Σχετικά δημοσιεύματα - Βίντεο

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (20/3/2024) -  Στη Βουλή το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας - *ΖΗΤΑ Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΔΑΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ *ΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΟ ΑΙΤΗΜΑ ΤΗΣ ΚΚΕ, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ ΚΑΙ ΝΙΚΗ

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (23/2/2024) - ΨΙΘΥΡΙΣΤΑ : Εμπόλεμοι

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (21/2/2024) - ΨΙΘΥΡΙΣΤΑ : Όλοι μαζί

Oι δύσκολοι καιροί απαιτούν και δύσκολες αποφάσεις - larissanet.gr (18/2/2024) - magnesianews.gr (/2/2024) - mouzakinews.gr (19/2/2024) - ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (19/2/2024) - tyrnavospress.gr (19/2/2024)

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (9/2/2024) - "Λύσεις για το υδατικό της Θεσσαλίας και τα έργα Αχελώου" - ΖΗΤΟΥΝ 66 ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΦΟΡΕΩΝ

onlarissa.gr (8/2/2024) - Λάρισα : Το υδατικό πρόβλημα και τα έργα ανασυγκρότησης της Θεσσαλίας έθεσαν επί τάπητος στο ΓΕΩΤΕΕ 

thessaliatv.gr  (8/2/2024) - Ανησυχία και προβληματισμός για την ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας - Κοινή ανακοίνωση με 66 υπογραφές

Κοινή Ανακοίνωση

 

Α. Όσοι υπογράφουν την παρακάτω ανακοίνωση διακατέχονται από ειλικρινή αγωνία για την ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας μετά τις δραματικές καταστροφές του Σεπτεμβρίου, αλλά και από έντονη ανησυχία σχετικά με την θωράκιση της Θεσσαλίας απέναντι στην κλιματική κρίση και την απειλή ακραίων φαινομένων είτε αυτά αφορούν στις έντονες πλημμύρες είτε στην παρατεταμένη ξηρασία.

Παραμένουμε επίσης προβληματισμένοι σχετικά με την διαμόρφωση μιας βιώσιμης μελλοντικής πορείας στην περιοχή και ειδικά σε ό,τι αφορά στον πρωτογενή τομέα της γεωργίας, στην επισιτιστική ασφάλεια, στην διαχείριση των υδάτινων πόρων, στην εντεινόμενη διάβρωση εδαφών και στην απειλή της ερημοποίησης, στην ανάκτηση και προστασία της βιοποικιλότητας, στην σοβαρή υποβάθμιση των υδάτινων οικοσυστημάτων.

Την περίοδο αυτή έκλεισε προσωρινά ένας κύκλος διαβούλευσης και έντονου προβληματισμού σχετικά με κάποια από τα παραπάνω ζητήματα με την εκπόνηση και την διαβούλευση επί της 2^ης  αναθεώρησης Σχεδίου Διαχείρισης Υδάτων Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και εν μέρει του Σχεδίου Διαχείρισης Κινδύνου Πλημμύρας (ΣΔΚΠ). Αναπτύχθηκε διάλογος, όπου διαπιστώθηκε ότι πολλά και σημαντικά ζητήματα στη Θεσσαλίας συνεχίζουν να βρίσκονται σε εκκρεμότητα, ουσιαστικά να «σέρνονται» επί αρκετά χρόνια χωρίς να λαμβάνονται αποφάσεις και να υλοποιούνται οι αναγκαίες πολιτικές και τα αντίστοιχα έργα.

Β. Η γεωργία και κτηνοτροφία αποτελούν βασικούς παράγοντες για την οικονομία στην Θεσσαλία και ταυτόχρονα επηρεάζουν όλες σχεδόν τις παραμέτρους που καθορίζουν μια βιώσιμη πορεία της κοινωνίας για το μέλλον.

Δυστυχώς όμως απουσιάζει μια ολοκληρωμένη εθνική πολιτική για τον αγροτοδιατροφικό τομέα προσαρμοσμένη στις συνθήκες της κλιματικής κρίσης.

Στην παρούσα φάση η συζήτηση για την ανθεκτικότητα και την βιωσιμότητα αυτού του τομέα αποκτά  κρίσιμη σημασία, με δεδομένη και την περιορισμένη έως σήμερα εφαρμογή των μέτρων και των κατευθύνσεων που προβλέπονται στα εγκεκριμένα ΣΔΛΑΠ (πρόγραμμα εξοικονόμησης νερού, επαρκή και σύγχρονα συστήματα μεταφοράς και διανομής νερού με κλειστούς αγωγούς, νέα σύγχρονα αρδευτικά δίκτυα, αξιοποίηση νέων τεχνολογιών στην γεωργία - κτηνοτροφία, βιώσιμη αξιοποίηση υπόγειου υδάτινου δυναμικού, ταμίευση υδάτων κλπ.).

Δυστυχώς συνεχίζεται η ανορθολογική κάλυψη των αναγκών νερού για αρδευόμενες καλλιέργειες χωρίς σεβασμό στα δικαιώματα της φύσης, με υπεραντλήσεις νερού που παραβιάζουν τα οικολογικά όρια των υπόγειων (κυρίως) υδροφορέων, οδηγώντας στην διαρκή υποβάθμιση των οικοσυστημάτων.

Όλα αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα, ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα, να επανέρχεται η συζήτηση σχετικά με το είδος καλλιεργειών, με επίκεντρο τις «υδροβόρες καλλιέργειες» καθώς και την έκταση των αρδευόμενων εκτάσεων στο θεσσαλικό κάμπο.

Και τα διλήμματα πληθαίνουν δεδομένου ότι μια πιθανή άμεση μείωση των αρδευόμενων καλλιεργειών υπέρ των ξηρικών θα επιφέρει ταυτόχρονη σημαντική μείωση του αγροτικού εισοδήματος, κάτι που σήμερα, από κοινού με την ασφάλεια, αποτελεί καθοριστικό στοιχείο για την παραμονή αυτών των ανθρώπων στον τόπο τους και για την συνέχιση του αγροτικού επαγγέλματος.

Ομοίως, εκφράζονται βάσιμες ανησυχίες μήπως τέτοιες επιλογές θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις και στον συνδεόμενο με την γεωργία - κτηνοτροφία δευτερογενή τομέα (βιομηχανίες μεταποίησης, υπηρεσίες, εμπόριο κλπ.).

Ήδη το ισχύον από το 2017 εγκεκριμένο ΣΔΛΑΠ καθώς και η υπό διαβούλευση 2^η αναθεώρηση του προβλέπουν την διατήρηση του εύρους των αρδευόμενων καλλιεργειών στα σημερινά επίπεδα (2,5 εκατομμύρια στρ.), προτείνοντας παράλληλα μέτρα, δράσεις και έργα που με βιώσιμο τρόπο θα υποστηρίξουν αυτή την επιλογή.

Στην πράξη όμως διαχρονικά οι κυβερνήσεις, με την μη εφαρμογή των μέτρων αυτών και την μη υλοποίηση των προτεινόμενων υδατικών έργων, συντηρούν την άναρχη κατάσταση που προαναφέραμε και την καταστροφική για τα οικοσυστήματα συνεχή παραγωγή υδατικών ελλειμμάτων από μόνιμα υδατικά αποθέματα, με αποκορύφωμα το τερατώδες συσσωρευμένο υδατικό έλλειμμα των περίπου 3 δισεκατομμυρίων κ. μ. νερού !

Στο ΣΔΛΑΠ περιλαμβάνονται συμβατικά τεχνικά έργα διαχείρισης υδάτων, όπως έργα ταμίευσης νερού (τεχνητές «λίμνες») μέσω κατασκευής φραγμάτων, προς εξυπηρέτηση πολλαπλών αναγκών (ύδρευση, άρδευση, βιομηχανία, οικολογικοί σκοποί κλπ.).

Κάποια από αυτά μάλιστα λειτουργούν και ως  αντιπλημμυρικές υποδομές που αναμένεται να συμβάλλουν στην εξασθένιση πλημμυρών και στον περιορισμό των συνεπειών τους, ενώ σε άλλους ταμιευτήρες η κατασκευή τους συνδυάζεται και με την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας.

Συγκεκριμένα στο ΣΔΛΑΠ περιέχεται η υλοποίηση έργων περιφερειακά του κάμπου εντός της ΛΑΠ Πηνειού, όπως Μουζάκι, Πύλη, Ενιπέας (Σκοπιά Φαρσάλων), Ελασσόνα, Νεοχώρι και άλλα μικρότερα.

Όμως, παρά τις επανειλημμένες εγκρίσεις Σχεδίων που περιλαμβάνουν τα παραπάνω έργα, έως σήμερα δεν έχει εκπονηθεί ένα πλάνο εφαρμογής (masterplan), ούτε έχει καθοριστεί κάποιο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης τους, με αποτέλεσμα να απομακρύνεται συνεχώς ο χρόνος κατασκευής τους.

Τέτοιες πρακτικές αποτελούν δυστυχώς τροχοπέδη στην βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής και στην συγκράτηση του ενεργού πληθυσμού στον τόπο του.

Εκτός αυτού, η στασιμότητα αυτή επιτρέπει να δημιουργούνται εκ νέου αμφισβητήσεις απέναντι στα εγκεκριμένα Σχέδια, να συντηρείται ένα κλίμα συγχύσεων, συχνά και αντιπαραθέσεων, σχετικά με την επίλυση των προβλημάτων, κάτι που είναι το τελευταίο που χρειάζεται σήμερα η πληγωμένη Θεσσαλία.

Γ. Προέκταση όλων των θεμάτων που αναφέραμε, αλλά και άλλων θεμάτων μείζονος σημασίας, όπως σχετικά με τις αναγκαίες παρεμβάσεις στην πολύπαθη Κάρλα,   αποτελεί η γνωστή υπόθεση με τα έργα μεταφοράς νερού από Άνω Αχελώο προς το ΥΔΘ, με την κωδική ονομασία «έργα εκτροπής Αχελώου», για τα οποία συνεχίζονται οι έντονες διαφωνίες στην προοπτική να πραγματοποιηθεί μέσω αυτών η ενίσχυση του υδατικού δυναμικού στο ΥΔ Θεσσαλίας, όπως προβλέπει το υπό διαβούλευση ΣΔΛΑΠ. 

Επικεντρωνόμενοι στο θέμα αυτό, επισημαίνουμε τα ακόλουθα :

Η σημερινή κυβέρνηση κατά τα τελευταία πέντε χρόνια δεν έχει ακόμη οριστικοποιήσει τις προθέσεις της για το πώς θα διαχειριστεί το πρόβλημα των εγκαταλειμμένων από το 2010 έργων που είχε παραλάβει από  προηγούμενες κυβερνήσεις.

Προφανώς όμως τα έργα αυτά δεν μπορούν εσαεί να παραμένουν στη στάσιμη και επικίνδυνη αυτή κατάσταση που βρίσκονται σήμερα.

Άλλωστε, όπως προκύπτει από εκθέσεις έμπειρων πραγματογνωμόνων, Ελλήνων και ξένων, στο φράγμα Συκιάς είναι πολύ μεγάλοι οι κίνδυνοι υποσκαφής και κατάρρευσης των εγκαταλειμμένων κατασκευών, με πιθανές καταστροφικές συνέπειες σε κατάντη εγκαταστάσεις και υποδομές.

Πολύ σημαντική επίσης είναι η οικολογική καταστροφή που εξελίσσεται στο ποτάμιο οικοσύστημα, το οποίο παραμένει επί αρκετά χρόνια «μπαζωμένο» και κομμένο στα δυο, με κίνδυνο να υποστεί μη αναστρέψιμη βλάβη. [Ας σημειωθεί ότι ανάλογα προβλήματα στον ποταμό παρατηρούνται και στο ΥΗ έργο της ΔΕΗ στη Μεσοχώρα, το οποίο όμως το 2017, με κυβερνητική απόφαση, αδειοδοτήθηκε οριστικά δίνοντας τέλος σε μια εκκρεμότητα πολλών ετών, ενώ σύντομα αναμένεται η ολοκλήρωση και λειτουργία του].

Όλα τα παραπάνω δεν πρέπει με τίποτε να συνεχίσει να τα αγνοεί μια υπεύθυνη Πολιτεία, όπως δυστυχώς συμβαίνει έως σήμερα.

Γι’ αυτό επιβάλλεται χωρίς άλλη αναβολή η λήψη μιας τελεσίδικης κυβερνητικής απόφασης για το θέμα, με διαδικασίες δημοκρατικές που δεν θα επιτρέψουν αμφισβητήσεις από κανέναν.

Ειδικότερα, εάν η κυβέρνηση απορρίψει την πρόταση του υπό διαβούλευση ΣΔΛΑΠ για την ανάγκη ενίσχυσης του υδατικού δυναμικού του ΥΔΘ στα όρια των 250 εκατομμυρίων κ. μ. νερού ετησίως και αποφασίσει την μη συνέχιση εργασιών στα ημιτελή έργα, τότε πρέπει άμεσα να ενεργοποιηθούν οι διαδικασίεςγια την καθαίρεση του φράγματος, του υπερχειλιστή και άλλων επιμέρους έργων που έχουν κατασκευασθεί έως σήμερα στην θέση «Συκιά», για την αποφυγή των κινδύνων που προαναφέρθηκαν.

Στην περίπτωση αυτή η κυβέρνηση οφείλει να προβεί συντεταγμένα στις απαιτούμενες ενέργειες (τεχνικές μελέτες, κοστολόγηση, περιβαλλοντικές μελέτες, διαβούλευση, εξασφάλιση χρηματοδότησης) και βεβαίως την οριστική κατεδάφιση του έργου, την απομάκρυνση των προϊόντων της καθαίρεσης (σκυροδέματα, χωματισμοί κλπ.) σε μακρινή απόσταση από το ποτάμιο οικοσύστημα, για προφανείς περιβαλλοντικούς λόγους, και τέλος στην πλήρη αποκατάσταση του τραυματισμένου τοπίου στην ευρύτερη περιοχή.

Σε ότι αφορά στην «περιττή» πλέον σήραγγα μεταφοράς προς Μουζάκι, οφείλει να προβεί στην ολοκλήρωση της εσωτερικής επένδυσης που απομένει (περίπου στα 12 από το σύνολο των 17,4 χιλιομέτρων), καθώς και στην φραγή της σήραγγας με την τοποθέτηση των θυροφραγμάτων στην είσοδο και την έξοδο της.

Παράλληλα με όλα αυτά, η Πολιτεία οφείλει στο εξής να μεριμνήσει για τον δραστικό περιορισμό των ανεξέλεγκτων υπεραντλήσεων (κυρίως υπόγειων υδάτων) στην Θεσσαλία και τέλος να κάνει γνωστούς τους όρους και τους κανόνες που θα ισχύουν στην χρήση των υδάτων, ώστε οι αγρότες να προσαρμόσουν ανάλογα τις καλλιέργειες και τις επόμενες κινήσεις τους.

Αντίθετα, στην περίπτωση που η κυβέρνηση αποδεχθεί την πρόταση του υπό αναθεώρηση ΣΔΛΑΠ για ενίσχυση του υδατικού δυναμικού του ΥΔΘ, τότε οφείλει να δρομολογήσει, χωρίς άλλη καθυστέρηση, την επανέναρξη των διαδικασιών ολοκλήρωσης  και λειτουργίας του συστήματος έργων εκτροπής – μεταφοράς νερού, δηλαδή του φράγματος Συκιάς επί του Αχελώου και της σήραγγας μεταφοράς προς το Μουζάκι, με αντίστοιχη παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας.

Ήδη στο υπό αναθεώρηση ΣΔΛΑΠ περιγράφονται αναλυτικά οι απαραίτητες διοικητικές ενέργειες για την επανεκκίνηση των έργων «εκτροπής Αχελώου».

Δ. Διευκρινίζουμε πως όσες και όσοι υπογράφουμε την παρούσα ανακοίνωση έχουμε κατά καιρούς εκφράσει μέχρι και εντελώς αντίθετες απόψεις στα παραπάνω επίδικα θέματα και έχουμε αρκετές φορές βρεθεί «απέναντι» στην διαμάχη που επί τόσα χρόνια εξελίσσεται σχετικά με τη «εκτροπή Αχελώου».

Όμως, όλοι πλέον έχουμε συνειδητοποιήσει πως τελικά είναι σχεδόν αδύνατο μια κυβερνητική επιλογή να ικανοποιήσει όλες τις πλευρές σε αυτές τις αντικρουόμενες απόψεις που κατατίθενται.

Ούτε βεβαίως είναι αποδεκτό να συντηρούνται τέτοιες διχαστικές καταστάσεις σε μια κοινωνία, η οποία μετά από μια τόσο μεγάλη καταστροφή δίνει δύσκολο αγώνα για την αποκατάσταση των πλημμυροπαθών, των κατεστραμμένων υποδομών, την παραμονή των ανθρώπων στον τόπο τους.

Με αυτή τη λογική και με βάση το καλό γενικά της περιοχής, την προστασία του περιβάλλοντος και την ανάγκη δρομολόγησης βιώσιμων λύσεων ανασυγκρότησης στην Θεσσαλία,  οφείλουμε όλοι να εργασθούμε υπεύθυνα ώστε να δοθεί ένα τέλος στην εκκρεμότητα των έργων Αχελώου.

Για όλους αυτούς τους λόγους

ΖΗΤΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

- Να μην συνεχιστεί η καταστροφική στασιμότητα στην διαχείριση των έργων Αχελώου, καθώς και η χωρίς νόημα από εδώ και στο εξής αντιπαράθεση «υπέρ ή κατά της εκτροπής». Οφείλει η κυβέρνηση, με δημοκρατικές και αδιαμφισβήτητες διαδικασίες, να δώσει ένα τέλος στην νοσηρή αυτή κατάσταση.

- Να εισαχθεί άμεσα στη Βουλή το θέμα των εγκαταλειμμένων έργων Αχελώου, με στόχο μια απόφαση οριστική και τελεσίδικη.

Ανεξάρτητα από τις απόψεις που κατά καιρούς έχουμε υποστηρίξει, όλοι θεωρούμε χρέος μας να αποδεχθούμε την οριστική απόφαση της εθνικής αντιπροσωπείας, με την προϋπόθεση ότι αυτή θα εφαρμοστεί από την κυβέρνηση χωρίς άλλες παλινωδίες και καθυστερήσεις.

Ελπίζουμε πως με τον ίδιο τρόπο θα διαχειριστούν αυτή την υπόθεση και τα κόμματα, οι τοπικές κοινωνίες, οι διάφορες οργανώσεις και οι υπεύθυνοι εκπρόσωποι των ΜΜΕ.

- Με βάση την επιλογή που θα υπάρξει από την κυβέρνηση, να εφαρμοστεί για τη Θεσσαλία η ανάλογη πολιτική στη γεωργία, στο μείγμα των καλλιεργειών, στο είδος των τεχνικών έργων που θα υλοποιηθούν στο μέλλον και στην προστασία των οικοσυστημάτων.

 

Λάρισα 18 Δεκεμβρίου 2023

(2019) - ΕΚΘΕΣΗ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ ΓΙΑ ΦΡΑΓΜΑ ΣΥΚΙΑΣ 

(2010) - ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΟΓΝΩΜΟΝΑ ΓΙΑ ΦΡΑΓΜΑ ΣΥΚΙΑΣ - ΑΓΓΛΙΚΑ 

(2010) - ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΟΓΝΩΜΟΝΑ ΓΙΑ ΣΗΡΑΓΓΑ 

 

Η κοινή ανακοίνωση με πίνακα όσων την συνυπογράφουν  (7/2/2024)