Β. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΛΑ

Β.1.  ΤΑ ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΑ – ΕΞΥΓΙΑΝΤΙΚΑ ΕΡΓΑ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ

 ΚΑΙ Η ΛΙΜΝΗ ΚΑΡΛΑ

  Η λίμνη Κάρλα αποτελεί διαχρονικά ένα σημείο συνάντησης του ανθρώπου με το υγρό στοιχείο, διαμορφώνοντας ένα πολιτιστικό τοπίο σε διαλεκτική σχέση με το φυσικό περιβάλλον. Στα νερά της άκμασε ένας ιδιότυπος, σχεδόν πρωτόγονος λιμναίος πολιτισμός του οποίου η αρχή χάνεται στα βάθη των αιώνων. Αναφέρεται από τον Όμηρο, τον Πίνδαρο, τον Βιργίλιο, τον Στράβωνα και πολλούς περιηγητές νεότερων χρόνων.

  Υπόλοιπο της άλλοτε μεγάλης θεσσαλικής λίμνης, ό,τι απέμεινε από τα γεωλογικά φαινόμενα μετά την εκκένωσή της μέσω των Τεμπών στο Αιγαίο, η Βοιβηΐδα έζησε και πορεύτηκε στο χρόνο μαζί πάντοτε με τους παρακάρλιους κατοίκους της, η παρουσία των οποίων μαρτυρείται ανελλιπώς απ’ τα προϊστορικά χρόνια έως σήμερα.

 Ιστορικά η προσάρτηση της Θεσσαλίας και μέρους της Ηπείρου στα 1881 δημιούργησε για την Ελλάδα νέους προσανατολισμούς στην εξωτερική  πολιτική και την εθνική άμυνα. 

  Περισσότερα στον παρακάτω σύνδεσμο :

https://www.ypethe.gr/sites/default/files/archivefiles/2018_06_04_afiero...

Β.2. Η ΑΠΟΞΗΡΑΝΣΗ ΤΩΝ ΕΛΩΝ ΚΑΙ Η  ΕΚΚΕΝΩΣΗ ΤΟΥ ΛΙΜΝΑΙΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ. 

Η ΝΕΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ

  Όπως προαναφέραμε βασικό χαρακτηριστικό της λίμνης Κάρλας ήταν η έλλειψη διεξόδου των νερών της λεκάνης απορροής της. Το επόμενο βήμα, ήταν η αποστράγγιση όλων των ανεπιθύμητων αλατούχων υδάτων (ελών και λίμνης). Αυτό έγινε από το 1959 έως το 1962 με την κατασκευή σήραγγας (μήκους 10.150  μέτρων, διατομής 4,35 μέτρων και παροχής 8,5 κ.μ./sec) η οποία κατευθύνει τα νερά στον Παγασητικό κόλπο, μέσω ανοικτού αγωγού που διέρχεται από το πολεοδομικό συγκρότημα του Βόλου. Έτσι με την απαγωγή των νερών προς τον Παγασητικό κόλπο το 1962, επιτεύχθηκε μεν η ΑΞΕ της λίμνης, όχι όμως η αντιπλημμυρική προστασία της περιοχής. Άλλωστε η παροχευτική ικανότητα της σήραγγας δεν είχε σχεδιασθεί για αυτόν τον σκοπό. Σύμφωνα με τις μελέτες του Παπαδάκη (1956) και του Νικολαϊδη (1960), η αντιπλημμυρική προστασία απαιτούσε και τη δημιουργία του ταμιευτήρα διότι για την άμεση απαγωγή των νερών προς τη θάλασσα θα έπρεπε να κατασκευασθεί σήραγγα με παροχετευτική ικανότητα μερικών εκατοντάδων κυβικών μέτρων το δευτερόλεπτο. Η κατασκευή ενός τέτοιου έργου ήταν τεχνικά προβληματική και οικονομικά ασύμφορη.

 Περισσότερα στον παρακάτω σύνδεσμο :

https://www.ypethe.gr/sites/default/files/archivefiles/2018_06_04_afiero...

Β.3. ΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΟΥ ΕΚΠΟΝΗΘΗΚΑΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗ

ΤΟΥ ΥΓΡΟΤΟΠΟΥ ΤΗΣ ΚΑΡΛΑΣ

  Όπως προαναφέραμε, όλα αυτά τα χρόνια που προηγήθηκαν της ΑΞΕ, με πρωτοβουλία των κυβερνήσεων εκπονήθηκε μια σειρά μελετών για την δημιουργία του νέου ταμιευτήρα Κάρλας, ο οποίος θα μπορούσε να ανταποκριθεί στις νέες συνθήκες που θα δημιουργούνταν μετά τα έργα της εκκένωσης.  Επιλέγουμε την αναφορά στις μελέτες αυτές με βάση τις πληροφορίες της έκδοσης ΕΚΒΥ – 1995 (δες ΕΙΣΑΓΩΓΗ), με κίνδυνο βεβαίως να αγνοήσουμε κάποιες άλλες αξιόλογες μελέτες.

  Η πρώτη μελέτη ήταν αυτή του γραφείου Παπαδάκη (1956), η οποία προέβλεπε την δημιουργία ταμιευτήρα μέσω της κατασκευής περιφερειακού γαιώδους φράγματος σε όλο το μήκος της ΝΑ παραμέτρου.

  Παρόμοια χαρακτηριστικά περιέχονται και σε επόμενη μελέτη (1960) από το γραφείο Νικολαϊδη, όπου μεταξύ άλλων προτάθηκε μερική αλλαγή της χάραξης για την διώρυγα τροφοδοσίας.  Στα πλαίσια αυτής της μελέτης έγινε γεωτεχνική έρευνα σε συνεργασία με ειδικό ινστιτούτο από τη Νάπολη (Ιταλία), η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υφίσταντο ευνοϊκές συνθήκες για την στεγανότητα και την ευστάθεια του αναχώματος.

 Περισσότερα στον παρακάτω σύνδεσμο :

https://www.ypethe.gr/sites/default/files/archivefiles/2018_06_04_afiero...

Β.4. Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ

 Το φυσικό αντικείμενο του έργου επαναδημιουργίας της λίμνης Κάρλας περιλαμβάνει αναχώματα 21,8 χιλιομέτρων, συλλεκτήρες 53 χιλιομέτρων, αντλιοστάσια (στον Ταμιευτήρα και στον Πηνειό) και άλλα συμπληρωματικά έργα. Η υλοποίηση του φυσικού αντικειμένου (με πολλές επιμέρους εργολαβίες), άρχισε τον Σεπτέμβριο του 1999 και ολοκληρώνεται εντός του 2018. 

Το έργο επαναδημουργίας της λίμνης Κάρλας με αριθμούς και λεπτομερέστερα στοιχεία, μπορούμε να το δούμε στους δύο συνδέσμους που ακολουθούν : 

https://www.ypethe.gr/sites/default/files/archivefiles/2015_11_15_to_erg...

https://www.ypethe.gr/sites/default/files/basicpagefiles/2008_11_ypehode...

 Το έργο με προϋπολογισμό 245 εκατομ. ευρώ συνάντησε πολλές δυσκολίες κατά την υλοποίησή του, οι οποίες προήλθαν – σύμφωνα με την άποψη του Περιφερειάρχη Κ. Αγοραστού – από την πολυδιάσπαση των αρμοδιοτήτων σε διάφορους φορείς.  Με σχετική καθυστέρηση και κατόπιν απαίτησης της Ε.Ε., η οποία χρηματοδοτεί το έργο, συστάθηκε ο Φορέας Διαχείρισης της Κάρλας.  Τον Μάιο του 2014 κλήθηκε να διαχειριστεί το έργο, στο σύνολό του πια, η Περιφέρεια Θεσσαλίας παραλαμβάνοντας ένα έργο σε τελματώδη κατάσταση.  Με τις κατάλληλες ενέργειες και με τη σωστή αξιοποίηση των κοινοτικών κονδυλίων πραγματοποιήθηκαν κάποιες δραστικές ενέργειες, οι οποίες ικανοποίησαν την Επιτροπή Ελέγχου του προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στην οποία παρουσιάστηκε πρόσφατα το έργο της ανασύστασης της λίμνης Κάρλας.  «Έτσι, αποδείχθηκε ότι οι Περιφέρειες μπορούν να αναλάβουν τόσο μεγάλα έργα και να τα υλοποιούν μέσα στις προθεσμίες.  Συνεπώς, αποκαταστήσαμε και το κύρος της χώρας σε ό,τι αφορά την υλοποίηση των μεγάλων έργων», δήλωνε χαρακτηριστικά ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Κων. Αγοραστός.

Ουσιαστικά οι εργασίες που περιλαμβάνονται στις εργολαβίες που είχαν δημοπρατηθεί έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί και σύντομα θα γίνει η παράδοση του έργου.

Σε ότι αφορά σε εκκρεμότητες που επηρεάζουν την ασφαλή λειτουργία του νέου ταμιευτήρα, γίνεται αναφορά σε επόμενο κεφάλαιο (Ε.2.).