ΑΦΙΕΡΩΜΑ – Αριστείδης Λαμπρούλης, Κεφάλαιο ΙΙ. Από την ίδρυση του πρώτου οργανισμού ύδρευσης της Λάρισας έως την υπαγωγή της ΔΕΥΑΛ στον νόμο 1069/80. Τα έργα αποχέτευσης της Λάρισας

 

[ Για να εκτιμηθεί η αξία της κομβικής σημασίας απόφασης του Δήμου Λάρισας και του ΑΛ προσωπικά για την ένταξη της ΔΕΥΑΛ στον Ν. 1069/80, θα πρέπει να κάνουμε μια σύντομη ιστορική αναδρομή (δες εδώ {1} τον σύνδεσμο  με το Παράρτημα 1 : "Η ιστορία του οργανισμού ύδρευσης, ηλεκτροφωτισμού και αποχέτευσης Λάρισας"), στην εποχή που η Λάρισα υδρεύονταν από τον Πηνειό, με πρωτόγονα μέσα, πριν ακόμη γεννηθεί η πρώτη εταιρία υδρεύσεως με την ίδρυση της ΕΥΗΛ, οι συνεχείς μετεξελίξεις της οποίας μας οδήγησαν στην ΔΕΥΑΛ της εποχής του ΑΛ.

Παραθέτουμε επίσης το ιστορικό αυτό για δύο πρόσθετους λόγους. Ο πρώτος  είναι για να ενημερωθούν οι αναγνώστες πως πραγματοποιήθηκε το βασικό βήμα για την αντιμετώπιση του υδρευτικού προβλήματος με σύγχρονα μέσα και με έλεγχο του Δήμου Λάρισας. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι, εκτός από την αναμφισβήτητη πριν ένα αιώνα, προσφορά του τότε Δημάρχου Μιχαήλ Σάπκα στον τομέα αυτό (και όχι μόνο), η θετική εξέλιξη ίδρυσης της πρώτης εταιρίας ύδρευσης χαρακτηρίζεται και από την σημαντική συμβολή της τότε Αριστεράς, που, ως πολιτικός χώρος και αντίστοιχη ιδεολογία, αρκετά χρόνια αργότερα ενέπνευσε και τον αείμνηστο ΑΛ.

Επί Δημαρχίας ΑΛ πραγματοποιήθηκε η πολύ σημαντική έκδοση της ΔΕΥΑΛ (1991), με τίτλο «Η Ύδρευση της Λάρισας, το χθες και το σήμερα», η οποία μας προσέφερε πολλά στοιχεία για το θέμα αυτό. ]

{1} Παράρτημα 1 : Η ιστορία του οργανισμού ύδρευσης, ηλεκτροφωτισμού και αποχέτευσης Λάρισας

«Από τις αρχές του 20ου αιώνα, η Λάρισα, ο δήμος της και οι πολίτες του, αγωνίστηκαν συστηματικά για να ξεφύγουν από την καθυστέρηση και να εκσυγχρονίσουν την πόλη σε βασικότατους τομείς και υποδομές. Δύο από αυτούς ήταν ο ηλεκτροφωτισμός και η ύδρευση. Από το 1903 (Δημαρχία Αν. Ζαρμάνη) η πόλη διέθετε μελέτη για κατασκευή υδροηλεκτρικού έργου επί του Πηνειού (θέση Βερνέζι), ισχύος 24.000 ίππων, που είχε σκοπό να αξιοποιηθεί συνδυαστικά για τους δύο προαναφερόμενους σκοπούς. Οικονομικοί λόγοι δεν επέτρεψαν την αξιοποίηση αυτής της ιδέας και η πόλη οδηγήθηκε (απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου 1909 - Δημαρχία Αχ. Αστεριάδη) σε παραχώρηση των δύο κρίσιμων τομέων της ύδρευσης και του ηλεκτροφωτισμού, για 50 χρόνια στην ιδιωτική Γαλλική εταιρία «Omnium».»   Περισσότερα στον παρακάτω σύνδεσμο :

https://www.ypethe.gr/sites/default/files/archivefiles/2019_11_19_afieroma_lamproyli_parartima_1_sto_kefalaio_ii.pdf

Μετά την μεταπολίτευση του 1974 και από τις εκλογές του 1978, ο Αριστείδης Λαμπρούλης είναι ήδη εκλεγμένος δημοτικός Σύμβουλος Λάρισας. Από την 1/1/1979 αναλαμβάνει ως Δήμαρχος αλλά και πρόεδρος  της ΔΕΥΑΛ ο παλαίμαχος αγωνιστής της Αριστεράς Αλέκος Χονδρονάσιος.

Το 1980, επί κυβερνήσεως Νέας Δημοκρατίας, ο τότε υφυπουργός Εσωτερικών, βουλευτής Λάρισας Γιώργος Σουφλιάς, εκπονεί, εισηγείται και τελικά γίνεται νόμος (Ν. 1069/80) το νέο θεσμικό πλαίσιο για την λειτουργία των Οργανισμών Ύδρευσης και Αποχέτευσης στις πόλεις της χώρας (εκτός Αθήνας, Θεσσαλονίκης), με τον τίτλο «Περί κινήτρων για την ίδρυση Επιχειρήσεων Ύδρευσης – Αποχέτευσης».

Η χώρα είχε ήδη εισέλθει στην ΕΟΚ, μέσα σε κλίμα εντόνων αντιπαραθέσεων (αποχώρηση αξιωματικής αντιπολίτευσης από την Βουλή) ενώ το πολιτικό κλίμα, ειδικά σε θέματα που σχετίζονταν με την ΕΟΚ, τις χρηματοδοτήσεις έργων, τις επιβαρύνσεις στους πολίτες κ.λ.π., ήταν ιδιαίτερα βαρύ.

Παράλληλα, όπως προαναφέραμε, η πόλη επεκτείνονταν με ιδιαίτερα γρήγορους ρυθμούς σε αντίθεση με τις υποδομές της (δίκτυα ύδρευσης και κυρίως αποχέτευσης) που παρουσίαζαν μεγάλη υστέρηση, χωρίς να μας διαφεύγει η προβληματική κάλυψη των αναγκών ύδρευσης από ένα ποτάμι με μεγάλα ρυπαντικά φορτία.

Ειδικά πάντως η ανάγκη για ένα ολοκληρωμένο δίκτυο αποχέτευσης (έως τότε η πόλη εξυπηρετούνταν από υπονόμους σε ποσοστό περίπου 25%) φάνταζε σαν Γολγοθάς στους αρμόδιους δημοτικούς παράγοντες και το αναχρονιστικό και επικίνδυνο για την υγεία σύστημα των βόθρων κυριαρχούσε.

Τέλος η χρηματοδότηση για υποδομές της ΤΑ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ήταν ιδιαίτερα περιορισμένη και το χάσμα ανάμεσα στους ρυθμούς ανάπτυξης της πόλης και τους ρυθμούς υλοποίησης έργων υποδομής, παρά τις μεγάλες πιέσεις προς την κεντρική διοίκηση, ολοένα διευρύνονταν.

Αυτά όλα είχε υπόψη του ο ΑΛ, όταν το καλοκαίρι τον Ιούλιο του 1980 εξελέγη στη θέση του Δημάρχου, μετά από εσωπαραταξιακές διαδικασίες, αντικαθιστώντας τον παλαίμαχο δήμαρχο Αλ. Χονδρονάσιο. Κατά σύμπτωση η εκλογή του συνέπεσε με την περίοδο κατά την οποία ήταν σε έξαρση η συζήτηση για την ένταξη των Δήμων όλης της χώρας στο νέο θεσμικό πλαίσιο του Ν. 1069/80 που προαναφέραμε.

Στο σημείο αυτό ας σημειωθεί ότι και ο Λαρισαίος υφυπουργός Γ. Σουφλιάς γνώριζε άριστα το θέμα και την ιστορία της ΔΕΥΑΛ, καθώς και και τις ανάγκες της πόλης. Βάσιμα εικάζεται ότι για την εκπόνηση του Ν/Σ για τις ΔΕΥΑ ο Γ. Σουφλιάς είχε λάβει την υφιστάμενη ΔΕΥΑ Λάρισας ως υπόδειγμα για τις προτάσεις του.

Και με την ευκαιρία της αναφοράς μας στον Γ. Σουφλιά, σε όλη την περίοδο της πολιτικής του σταδιοδρομίας καθώς και την περίοδο της Δημαρχίας ΑΛ, ο Γ. Σουφλιάς υπήρξε γενναιόδωρος στην βοήθεια προς την περιοχή του, ανεξάρτητα από κομματικές προτιμήσεις, κάτι που, ειδικά εκείνη την εποχή δεν ήταν δεδομένο. Μάλιστα στα πλαίσια αυτά, μετά την ψήφιση του νόμου στη Βουλή, ο Γ. Σουφλιάς φέρεται να είχε ανεπίσημη επαφή με τον ΑΛ για να προτείνει την στήριξή του στην ΔΕΥΑΛ, με την προϋπόθεση άμεσης ένταξης στο νέο νόμο και στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα που τον συνόδευε. Αν και κάτι τέτοιο δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί, μάλλον ο ΑΛ έλαβε σοβαρά υπόψη την προτροπή του Λαρισαίου υφυπουργού και είχε ήδη προδιαγράψει τις επόμενες κινήσεις του.

Έτσι η πρώτη και σημαντικότερη πολιτική απόφαση που έμελλε να πάρει ο νέος Δήμαρχος για την πόλη του ήταν αυτή της ένταξης της ΔΕΥΑΛ στο νέο πλαίσιο. Το θέμα ήταν εξ’ ορισμού ακανθώδες, δεδομένου ότι ο νόμος αυτός προέβλεπε σημαντική επιβάρυνση στους χρήστες του πόσιμου νερού και του αποχετευτικού δικτύου. Αυτός άλλωστε ήταν και ο κύριος λόγος για τον οποίο το νομοσχέδιο είχε καταψηφιστεί από την αντιπολίτευση (ΚΚΕ, ΠΑΣΟΚ). Όμως, ο Α.Λ, ο οποίος σημειωτέον ήταν σταθερά από τα νιάτα του στέλεχος του ΚΚΕ, είχε να αντιμετωπίσει και τις όποιες αντιδράσεις κατά του νόμου διατυπώνονταν ευλόγως και από τα συλλογικά όργανα του κόμματός του, και μάλιστα χωρίς την πολυτέλεια του χρόνου που προδήλως ήταν αναγκαίος για την «ωρίμανση» μιας τόσο σοβαρής απόφα-σης.

Ας σημειωθεί επίσης ότι και στο Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης η κατάσταση είχε περιπλακεί από το γεγονός ότι μία ομάδα πέντε συνεργαζόμενων με το ΚΚΕ Δημοτικών Συμβούλων (από τον πολιτικό χώρο της μεταδικτατορικής ΕΔΑ), δήλωσαν ανοιχτά ότι θα υποστηρίξουν την ένταξη στο Ν. 1069/80. Ήταν φανερό ότι σε περίπτωση που οι Δημοτικοί Σύμβουλοι του ΚΚΕ είχαν αντίθετη τοποθέτηση, η παράταξη της πλειοψηφίας του Δήμου θα βρίσκονταν σε κατάσταση διάσπασης, οπότε η προσωπική θέση του Δημάρχου ΑΛ (μη δημοσιοποιημένη έως εκείνη τη στιγμή) θα ήταν καθοριστικής σημασίας.

[ Στο σημείο αυτό αναφέρουμε πως ένας εκ των συντακτών του παρόντος αφιερώματος, ο μηχανικός Τάσος Μπαρμπούτης, από την περίοδο εκείνη βρίσκονταν σε πολύ στενή συνεργασία με τον ΑΛ και οι μαρτυρίες και οι απόψεις που κατατίθενται για την στάση του ΑΛ στο θέμα της ΔΕΥΑΛ είναι επιβεβαιωμένες ].

Με βάση τις πολιτικές συνθήκες εκείνης της εποχής, ο ΑΛ δεν είχε την παραμικρή ψευδαίσθηση ότι η δημιουργία υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης στη Λάρισα ήταν αδύνατον να υπάρξει με χρηματοδότηση αποκλειστικά και μόνο από τις πενιχρές Δημόσιες επενδύσεις της χώρας. Είχε επίσης πλήρη γνώση των οικονομικών μεγεθών του εγχειρήματος αλλά και της ιστορίας του ΟΥΗΛ έως την δημιουργία της ΔΕΥΑΛ, καθώς και τον τρόπο που είχαν χρηματοδοτηθεί έως τότε τα έργα της πόλης. Αντιλαμβάνονταν πως ο μόνος τρόπος για να «φύγει» η πόλη μπροστά ήταν και η λελογισμένη χρηματοδότηση από επενδυτικές τράπεζες (όπως και συνέβη με το ΤΠΔ και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων), με αποπληρωμή των δανείων μέσα από τα τιμολόγια της ΔΕΥΑΛ. Το θέμα για τον ίδιο ήταν αφενός να κινηθεί γρήγορα, αφετέρου να πείσει με επιχειρήματα τους συντρόφους του στο κόμμα και τα μέλη της δημοτικής του παράταξης, ώστε να υπάρξει απόφαση για ένταξη στον σχετικό νόμο. Το δίλημμα να υπηρετήσει "στενά" την πολιτική θέση του κόμματος του ή να αντιμετωπίσει με ευρύτητα σκέψης τα συμφέροντα του Δήμου, για τον ΑΛ ΔΕΝ υπήρξε ποτέ.

Αυτήν την περιστασιακή διελκυστίνδα ανάμεσα στις δύο ιδιότητές του (Δήμαρχος – κομματικό στέλεχος) ήταν αποφασισμένος να την αντιμετωπίσει με σεβασμό μεν στις επιφυλάξεις των συντρόφων του αλλά χωρίς υποχωρήσεις και απεμπόληση της ευκαιρίας χρηματοδότη-σης των αναγκαίων έργων της πόλης.

Και στο σημείο αυτό να σημειώσουμε πως, η λογική του Ν. 1069 οδηγούσε ένα μεγάλο μέρος του κόστους των έργων να επιβαρύνει τους δημότες ενώ ταυτόχρονα είχε χαμηλά επίπεδα δωρεάν χρηματοδότησης. Συγκεκριμένα, παρότι το ποσοστό από το κόστος των έργων  ύδρευσης – αποχέτευσης που χρηματοδοτούνταν από πόρους της ΕΟΚ ήταν αρκετά υψηλό, ο Ν. 1069/80 περιόριζε το ύψος της δωρεάν χρηματοδότησης μόνο στο 35%, δεσμεύοντας το υπόλοιπο μέρος της χρηματοδότησης για άλλους σκοπούς. Αυτό ήταν και το μεγάλο «αγκάθι» στην αποδοχή του νόμου αυτού.

Όμως, κατά κοινή ομολογία, το νομοθέτημα αυτό ήταν καλά επεξεργασμένο και σε σωστή κατεύθυνση από λειτουργικής απόψεως (διασφάλιση του κοινωφελούς χαρακτήρα των οργανισμών – επιχειρήσεων που ανήκαν κατά 100% στους οικείους ΟΤΑ, με καινοτόμες αντιλήψεις για την διοίκηση τους κ.λ.π.), ανοίγοντας ορίζοντες και προσφέροντας πραγματική αναβάθμιση του θεσμικού πλαισίου των ΟΤΑ στον συγκεκριμένο τομέα.

Άλλωστε το γεγονός ότι ο νόμος αυτός, με τις αναγκαίες προσαρμογές ή/και βελτιώσεις διατηρείται ακόμα σε ισχύ, επιβεβαιώνει ότι κάθε άλλο παρά ξεπερασμένος θεωρείται. Με λίγα λόγια ο ΑΛ είχε συνειδητοποιήσει πως το θεσμικό εργαλείο που «βρέθηκε μπροστά του» για την ύδρευση – αποχέτευση της πόλης δεν θα έπρεπε να το αφήσει να πάει χαμένο.

Οι διαβουλεύσεις για το θέμα της ένταξης στον Ν. 1069/80 έγιναν και εντός του κόμματος αλλά και εντός της Δημοτικής ομάδας του ΚΚΕ. Όλοι ήταν αποφασισμένοι να μην διαρρεύσουν τις απόψεις τους χωριστά αλλά ενιαία, μόνο μετά την ολοκλήρωση των συζητήσεων.

Ο ΑΛ στις τοποθετήσεις του αποδέχονταν ότι ήταν θέμα αρχής για τον ίδιο και τους συνεργάτες του να αντισταθούν στη λογική των Κυβερνήσεων (με βάση και την τοποθέτηση του κόμματος στη Βουλή), που αντί να ενισχύουν την ΤΑ για την κατασκευή τέτοιου είδους έργων, επέλεγαν για μία ακόμη φορά την επιβάρυνση των φορολογουμένων και κυρίως των λαϊκών στρωμάτων.

Αποδέχονταν επίσης ότι δεν υπήρχαν χρονικά περιθώρια για περαιτέρω συζητήσεις μέσα στους φορείς και στους πολίτες της Λάρισας, (δεδομένου ότι η χρηματοδότηση, των πρώτων Δήμων που θα δημιουργούσαν ΔΕΥΑ στα πλαίσια του νέου νόμου, θα  ήταν διασφαλισμένη και άμεση).

Όμως ο ΑΛ δεσμεύτηκε προσωπικά σαν Δήμαρχος για την όσο πιο πλατιά ενημέρωση των πολιτών, την αγωνιστική διεκδίκηση για τροποποιήσεις σε βασικά σημεία του νόμου και την άσκηση μιας πολύ αυστηρής τιμολογιακής πολιτικής, με γνώμονα την δυνατότητα ανταπόκρισης κυρίως των λαϊκών οικογενειών και επαγγελματιών, έτσι ώστε οι πρόσθετες επιβαρύνσεις στους λογαριασμούς να μην προκαλέ-σουν σημαντικές ανατροπές στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς των συμπολιτών.

Κατά την περίοδο των διαβουλεύσεων και λόγω της τήρησης της μυστικότητας στις συζητήσεις, υπήρξαν πολλές και ποικίλες εκτιμήσεις και εικασίες στη Λάρισα, από πρόσωπα, παρατάξεις κ.λ.π. Άλλοι έλεγαν ότι ο ΑΛ δεν θέλει χρήματα από την ΕΟΚ (!), άλλοι προέβλεπαν ότι η Δημοτική παράταξη θα διασπαστεί και θα απωλέσει την πλειοψηφία κ.ο.κ. Τίποτε από αυτά δεν συνέβη. Έτσι στις 21 Οκτωβρίου του 1980, το Δημοτικό Συμβούλιο ενέκρινε την ένταξη της ΔΕΥΑΛ στον Ν. 1069/80 με την θετική ψήφο όλων των δημοτικών παρατάξεων. Η δημοτική ομάδα του ΚΚΕ ψήφισε θετικά, διατυπώνοντας όμως εγγράφως τις επιφυλάξεις της, οι οποίες κατά κάποιο τρόπο αποτέλεσαν και οδηγό των μετέπειτα πρωτοβουλιών του ΑΛ σχετικά με τον Ν. 1069/80, τις πολιτικές επαφές και πιέσεις για αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης, την πλήρη απόδοση στις ΔΕΥΑ των Ευρωπαϊκών ενισχύσεων, κάτι που δεν ήταν δεδομένο από τις διατάξεις του νόμου και τέλος την συγκρότηση μετώπου διεκδίκησης από τις  ΔΕΥΑ όλης της χώρας. Και πράγματι ο ΑΛ, όπως θα δούμε στα επόμενα, τίμησε στο ακέραιο τις πολιτικές του δεσμεύσεις σχετικά με την πορεία των ΔΕΥΑ και τα έργα τους.

Μετά την ένταξη στο Ν. 1069/80 η ΔΕΥΑΛ κυριολεκτικά απογειώθηκε. Με δεδομένο ότι εκείνη την περίοδο η κάλυψη των αναγκών ύδρευσης της πόλης από την Πηνειό (δες επόμενο κεφάλαιο) ήταν σε ικανοποιητικό επίπεδο (ποσοτικά, ποιοτικά και από άποψη υγιεινής), ένα σημαντικό βάρος της «νέας» επιχείρησης έπεφτε πλέον στο μεγάλο έργο της αποχέτευσης. Το έργο αυτό, εκτός από το μέγεθός του και τις μεγάλες οχλήσεις που θα προκαλούσε σε επαγγελματίες και πολίτες, αποτελούσε ταυτόχρονα έναν βασικό πυλώνα στους  υπολογισμούς για την αποπληρωμή των δανείων και την βιωσιμότητα της ΔΕΥΑΛ, καθόσον από τις συνδέσεις των οικοδομών με το νέο δίκτυο θα εξασφάλιζε σημαντικά πρόσθετα έσοδα, ενώ ταυτόχρονα θα απάλλασσε τους Λαρισαίους από ανθυγιεινούς και ταυτόχρονα δαπανηρούς στην διαχείριση τους βόθρους.

Το έργο αποχέτευσης της Λάρισας είχε σχεδιαστεί να χρηματοδοτηθεί σε τρεις φάσεις. Η πρώτη περιλάμβανε κεντρικούς συλλεκτήρες, τους βασικούς αγωγούς στο κέντρο και κάποιες συνοικίες, καθώς και το κεντρικό αντλιοστάσιο ακαθάρτων που θα συγκέντρωνε το σύνολο των λυμάτων της πόλης και θα τα οδηγούσε προς τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων (ΕΕΛ), οι οποίες σημειωτέον είχαν προγραμματιστεί για την Τρίτη (και τελευταία) φάση των έργων.

Στην δεύτερη φάση των έργων είχαν συμπεριληφθεί οι κεντρικοί συλλεκτήρες των υπόλοιπων συνοικιών και βεβαίως οι πυκνώσεις του δικτύου στις κεντρικές περιοχές.

Στην τρίτη φάση θα ακολουθούσαν οι πυκνώσεις δικτύου στις υπόλοιπες περιοχές της πόλης και, όπως προαναφέραμε, οι ΕΕΛ (Βιολογικός καθαρισμός).

Ο ΑΛ από την πρώτη στιγμή που ήλθε σε επαφή με το θέμα αυτό αντιλήφθηκε ότι ναι μεν ο σχεδιασμός των φάσεων των έργων που είχε προταθεί ήταν από τεχνικής απόψεως ορθός, όμως η κατασκευή του Βιολογικού καθαρισμού μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής ενός εκτεταμένου δικτύου αποχέτευσης, για αρκετά χρόνια χωρίς επεξεργασία με αποδέκτη τον Πηνειό, θα δημιουργούσε σοβαρούς περιβαλλοντικούς κινδύνους αλλά και απειλή για την δημόσια υγεία. Πρακτικά, χωρίς τον καθαρισμό,  το έργο των δικτύων της Α’ φάσης δεν θα ήταν επιτρεπτό να λειτουργήσει, ενώ την ίδια περίοδο οι δανειακές επιβαρύνσεις της επιχείρησης θα συσσωρεύονταν χωρίς δυνατότητα εσόδων προς αποπληρωμή.

Έτσι εξ’ αρχής ο ΑΛ και η Δημοτική Αρχή έθεσαν ως όρο για την ένταξη της ΔΕΥΑΛ στο πρόγραμμα των έργων, την μεταφορά του βιολογικού καθαρισμού στην Α’ φάση, κάτι που τελικά έγινε δεκτό και άρχισε με ταχείς ρυθμούς η υλοποίηση των έργων.

Στο μεταξύ η ΔΕΥΑΛ και κυρίως η τεχνική της υπηρεσία, ενδυναμώθηκε σημαντικά, με την προσθήκη νέων στελεχών στο ήδη έμπειρο και ετοιμοπόλεμο δυναμικό που διέθετε. Τελικά η Α’ φάση των έργων ολοκληρώθηκε επιτυχώς, συμπεριλαμβανομένου του Βιολογικού καθαρισμού, του οποίου τα εγκαίνια έγιναν με επισημότητα τον Σεπτέμβριο του 1989.

Εκείνη την περίοδο ο ΑΛ έγραψε (σε χαιρετισμό του) :

« Σήμερα είμαστε στην ευχάριστη θέση να εκτιμήσουμε τη σημασία του έργου στη ζωή και το μέλλον της της πόλης, στην προστασία του περιβάλλοντος και του Πηνειού και παραπέρα στην ανάπτυξη της βιομηχανικής περιοχής στην πόλη μας χωρίς τον κίνδυνο της ρύπανσης του περιβάλλοντος. Η πόλη μας δικαιολογημένα νοιώθει ικανοποίηση και υπερηφάνεια για το πρωτοποριακό και πρωτόγνωρο για τα Ελληνικά δεδομένα αυτό έργο. Ας ελπίσουμε και ας εργασθούμε όλοι μας να εγκαινιάζουμε συχνά ανάλογα έργα υποδομής και από άποψη του μεγέθους και επίσης της σημασίας σ’ όλους τους τομείς (Υγεία, Πολιτισμό, Αθλητισμό, Πρόνοια, κ.λ.π.).

Πράγματι, έτσι ήταν τα πράγματα. Η ΔΕΥΑΛ υπήρξε ένας άριστος συνεχιστής των προσπαθειών για τον εκσυγχρονισμό της πόλης και ο Α.Λ ένας άξιος ηγέτης στην τεράστια αυτή προσπάθεια που άρχισε εβδομήντα χρόνια πριν από αυτόν (Δήμαρχος Σάπκας) και συνέχισαν με πίστη και επιμονή όλοι οι Δήμαρχοι που ακολούθησαν. Και κατά την εκτίμησή μας με αυτόν τον τρόπο, δηλαδή μιας πολυετούς συλλογικής και υπεύθυνης προσπάθειας όλων των υγιών δυνάμεων της πόλης, πρέπει να βλέπουμε την υπόθεση της ΔΕΥΑΛ, την «χρυσή» δεκαετία του 1980 και την προσωπική συνεισφορά του Α.Λ. *

* Ο Α.Λ ήταν πραγματικά περήφανος για το έργο και το επίπεδο λειτουργίας της ΔΕΥΑΛ επί των ημερών του (και όχι μόνο) και την έβλεπε σαν υπόδειγμα ενός κοινωφελούς οργανισμού. Έγραψε λίγα χρόνια αργότερα :

«…… Μάλιστα χωρίς καμμιά διάθεση για επανάπαυση και αυταπάτες, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η ΔΕΥΑΛ  ανταποκρίνεται με τον καλύτερο τρόπο στις υποχρεώσεις της απέναντι στους δημότες, αλλά επιπλέον αποτελεί πραγματικά υπόδειγμα Δημοτικής Επιχείρησης για όλη τη χώρα, κάτι που αναγνωρίζεται από κάθε καλόπιστο κριτή.

Και ίσως, στο σημείο αυτό, δεν θα ήταν άσκοπο να σημειώσουμε πως αυτή η λειτουργία και η δράση της ΔΕΥΑΛ, μιας επιχείρησης με κοινωφελή χαρακτήρα αποτελεί την καλύτερη απάντηση σε όλους εκείνους που σκόπιμα ισχυρίζονται ότι δήθεν ο κοινωνικοποιημένος τομέας στη χώρα μας δεν μπορεί να έχει «υψηλή απόδοση», «υψηλή παραγωγικότητα» κ.λ.π.

Εμείς αντίθετα πιστεύουμε πως ο τομέας αυτός της οικονομίας της χώρας έχει τεράστιες δυνατότητες για έργο υψηλού επιπέδου, αρκεί να στηρίζεται στο λαό, στους δημότες και βέβαια να του δίνονται από την πολιτεία τα ανάλογα κίνητρα και πλαίσια για τη δράση του, χωρίς εξάρτηση από την κεντρική διοίκηση και γραφειοκρατικές δεσμεύσεις….»

Κλείνοντας το κεφάλαιο αυτό με επικέντρωση στο έργο της ΔΕΥΑΛ, θα κάνουμε μια αναφορά στην δημιουργία του  πολύ σημαντικού έργου των νέων σύγχρονων γραφείων της επιχείρησης στον χώρο του υδραγωγείου.

Κατά την περίοδο της πλήρους ανάπτυξης των έργων και ειδικά μετά το 1987, οι υψηλοί ρυθμοί πληθωρισμού οδήγησαν τις τράπεζες να προσφέρουν πολύ υψηλά επιτόκια στους καταθέτες. Η ΔΕΥΑΛ, η οποία συγκέντρωνε για αξιόλογα χρονικά διαστήματα μεγάλα ποσά έως την ώρα της αποπληρωμής των διάφορων εργοληπτικών επιχειρήσεων που κατασκεύαζαν τα έργα, αποτελούσε έναν από τους καλύτερους πελάτες των τραπεζών.

Ο ΑΛ διέβλεψε την ευκαιρία δημιουργίας αξιόλογων πρόσθετων κεφαλαίων από τόκους που θα μπορούσαν να καλύψουν άλλες επενδυτικές ανάγκες, όπως των νέων γραφείων – εγκαταστάσεων της ΔΕΥΑΛ. Τότε λοιπόν ο ΑΛ πρότεινε την κατασκευή των νέων γραφείων, κάτι για το οποίο πάντως είχαν εκφραστεί σοβαρές επιφυλάξεις από τμήμα εργαζομένων που δεν επιθυμούσαν μετακίνηση από το κέντρο.

Ο ΑΛ κατάφερε χωρίς τριβές να υπερβεί τις όποιες αντιρρήσεις και τελικά το έργο μελετήθηκε, κατασκευάσθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 με τα χρήματα που είχαν συγκεντρωθεί από τους τόκους και κάποια σχετικά μικρή συμβολή από τα τρέχοντα έσοδα της ΔΕΥΑΛ,  ολοκληρώθηκε το 1994 και εγκαινιάσθηκε στις αρχές του 1995 (ήδη ο ΑΛ είχε αποχωρήσει από την θέση του Δημάρχου).

Τα νέα γραφεία της ΔΕΥΑΛ αποτέλεσαν ένα συγκρότημα αντάξιο του μεγέθους του έργου και της σημασίας της ΔΕΥΑΛ και παραμένει ένα κόσμημα για την πόλη της Λάρισας.

 

 

Φωτογραφίες: