Ταμιευτήρας Σμοκόβου : Ένα υποδειγματικό θεσσαλικό έργο πολλαπλού σκοπού

Χρειάστηκαν 30 χρόνια περίπου για να ολοκληρωθεί η κατασκευή του φράγματος Σμοκόβου και να λειτουργήσει το έργο και τώρα πλέον φθάνουμε κοντά στη δυνατότητα εξυπηρέτησης άλλης μιας σημαντικής ανάγκης, της Ύδρευσης των οικισμών της περιοχής Σοφάδων (δες σχετικά δημοσιεύματα στα παρακάτω link). *

Είχαν προηγηθεί, η αρδευτική αξιοποίηση με ένα δίκτυο υπόγειων και ανοικτών αγωγών μεταφοράς νερού για τις ανάγκες περίπου 100 χιλιάδων στρεμμάτων (ενώ ο αρχικός σχεδιασμός ήταν για 224 χιλιάδες στρέμματα), η παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας με την εγκατάσταση μονάδας ισχύος 10 ΜW και φυσικά η «αποθετική» συνεισφορά του Σμοκόβου στην αντιπλημμυρική προστασία (δεδομένου ότι συγκρατεί σημαντικό όγκο υδάτων στις δύσκολες περιόδους των πλημμυρικών φαινομένων).  Τέλος ας σημειωθεί και ο έμμεσος εμπλουτισμός του υπόγειου υδροφορέα της περιοχής που θεωρείται, (όπως και εκείνος του ΝΑ άκρου της θεσσαλικής λεκάνης) από τα πλέον υποβαθμισμένα οικοσυστήματα.

Το φράγμα Σμοκόβου αποτελεί τυπικό έργο ταμίευσης υδάτων (με ωφέλιμο όγκο 150-200 εκατομμύρια κυβικά) για πολλαπλούς σκοπούς στα ημιορεινά της λεκάνης απορροής του Πηνειού, η οποία ως γνωστόν υποφέρει από έλλειψη υδατικών πόρων (σε σχέση με τις ανάγκες της περιοχής) και ταλαιπωρείται τους θερινούς μήνες από παρατεταμένη ξηρασία.  Ταυτόχρονα η λειτουργία του Σμοκόβου δείχνει το δρόμο επίλυσης όλων των προβλημάτων που προαναφέραμε.  Ειδικά για την ύδρευση των πόλεων και των οικισμών θα πρόκειται για δεύτερη φορά (μετά την τεχνητή λίμνη Ν. Πλαστήρα) που δημιουργείται ένα μεγάλο έργο ύδρευσης από επιφανειακές πηγές, δεδομένου ότι η πλειοψηφία των κατοίκων της Θεσσαλίας (και μάλιστα οι μεγάλες πόλεις της) υδρεύονται από γεωτρήσεις, με όλα τα συνεπακόλουθα προβλήματα (υγιεινότητα νερού, κόστος άντλησης – μεταφοράς, επιβάρυνση καταναλωτών κλπ).

Δυστυχώς όμως στον τόπο αυτό το «αυτονόητο» δεν είναι πάντοτε σαφές και αποδεκτό από όλους.  Χρόνια τώρα ταλαιπωρούν την χώρα και ειδικά την Θεσσαλία, ποικίλες απόψεις που εμποδίζουν την ανάπτυξη και δημιουργία ανάλογων ταμιευτήρων στην περιοχή μας και στις δύο λεκάνες (ΛΑΠ) οι οποίες καλύπτουν την Θεσσαλία γεωγραφικά, δηλαδή ΛΑΠ Πηνειού και ΛΑΠ Αχελώου.

Κάποιοι δεν «αποδέχονται» τα φράγματα παρά μόνο τα μικρά, δηλαδή ύψους μόνο μερικών μέτρων.  Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι αποκλείουν ταμιεύσεις αξιόλογου όγκου υδάτων στα ημιορεινά και ουσιαστικά, χωρίς να το λένε, οδηγούν στην κάλυψη ΟΛΩΝ των αναγκών της Θεσσαλίας στον ήδη υπέρ-επιβαρυμένο υπόγειο υδροφορέα.

Άλλες απόψεις δέχονται ταμιεύσεις αλλά όχι συνεργασία ανάμεσα στις όμορες λεκάνες (ΛΑΠ).  Χαρακτηριστική είναι η αντίθεση για μεταφορά υδάτων από την ΛΑΠ Αχελώου μέσω της ταμίευσης στην Συκιά Καρδίτσας, στη λεγόμενη Εκτροπή Αχελώου.

Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με την υδροηλεκτρική ενέργεια (ΥΗΕ) για την οποία και πάλι οι ιδεοληψίες ορισμένων «απαιτούν» την παραγωγή ενέργειας μόνο από «μικρά» ΥΗ έργα, δεν «αναγνωρίζουν» την ΥΗ ενέργεια ως ΑΠΕ και τελικά επί της ουσίας επιδιώκουν τον εξοβελισμό της ΥΗ ενέργειας από το ενεργειακό μείγμα της χώρας.

Τελικά, εάν οι απόψεις αυτές είχαν, έστω και περιστασιακά επικρατήσει στο πολιτικό πεδίο, είναι ιδιαίτερα αμφίβολο εάν θα είχε κατασκευασθεί το υπερπολύτιμο αυτό έργο του Σμοκόβου.   Ελπίζουμε ότι η Αυτοδιοίκηση και οι επιστημονικές οργανώσεις θα καταβάλλουν ακόμη μεγαλύτερη προσπάθεια για την ενημέρωση του κόσμου, ώστε να γίνει σύμμαχος στις προσπάθειές τους για επέκταση των ταμιεύσεων σε όλες τις περιοχές της Θεσσαλίας, τηρώντας πάντοτε τους κανόνες της περιβαλλοντικής προστασίας και βιώσιμης διαχείρισης των υδάτων.

*    Δημοσιεύματα σε ΜΜΕ :

http://www.ypethe.gr/sites/default/files/archivefiles/2017_04_22_eleythe...

http://www.ert.gr/epitachynsi-ton-ergasion-sta-diylistiria-smokovou-ziti...

http://www.ypethe.gr/sites/default/files/archivefiles/2016_02_22_eleythe...

 

Φωτογραφίες: 
Φράγμα Σμοκόβου
Πηγή: 
https://www.ypethe.gr