Τα Μικρά Υδροηλεκτρικά Έργα (ΜΥΗΕ) και οι απαιτούμενες θεσμικές πρωτοβουλίες

Μία ενδιαφέρουσα παρέμβαση σχετικά με τα Μικρά Υδροηλεκτρικά Έργα (ΜΥΗΕ) διαβάσαμε πριν λίγες ημέρες (19/07/2016) σε άρθρο του κ. Στέφανου Σταμέλλου με τίτλο «Μικρά Υδροηλεκτρικά, ΝΑΙ αλλά ΠΩΣ ; » που θα βρείτε στο παρακάτω link :

http://www.e-ecology.gr/DiscView.asp?mid=2463&forum_id=2&

Δεν θα αναφερθούμε στις απόψεις του αρθρογράφου που έμμεσα διατυπώνονται για εμπειρίες από την παραγωγή ΥΗ ενέργειας μέσω φραγμάτων αξιοποίησης του υδροδυναμικού, στις διάφορες χώρες. Για την αξία της ΥΗ ενέργειας, ειδικά στη χώρα μας, και τα περιθώρια ανάπτυξής της, μπορούν οι επισκέπτες να βρουν πολλά στοιχεία στα παρακάτω link :

http://www.ypethe.gr/archive/hrisi-ydroilektriki-energeia

http://www.ypethe.gr/archive/ydroilektrika-erga-ahelooy

Παρότι μέσα από τον ιστότοπό μας έχουμε επανειλημμένα αναφερθεί στην πορεία του τομέα ΥΗ Έργων στη χώρα μας, μικρών και «μεγάλων», εκτιμήσαμε ότι το άρθρο αυτό μας δίνει την ευκαιρία να επανέλθουμε σε δύο βασικά θέματα που σχετίζονται με τα ΜΥΗΕ. 

1. Ο διαχωρισμός των ΜΥΗΕ (σε σχέση με τα μεγαλύτερα) με βάση την ισχύ τους, είναι τουλάχιστον ατυχής έως αντιεπιστημονικός. Ο αρθρογράφος με στοιχεία αποκαλύπτει ότι η μέση τιμή ισχύος ΜΥΗΕ στις ΒΔ Ευρωπαϊκές χώρες «κυμαίνεται στο 0,2 – 0,5 MW» ενώ στην Ελλάδα στο 2,6 MW. Προφανώς λοιπόν η επιλογή του ορίου των 10 ή 15 MW για τον χαρακτηρισμό ενός ΥΗ έργου ως μικρού δεν σχετίζεται με την πραγματικότητα της χώρας μας (υδροδυναμικό, μορφολογία, κ.λ.π.) αλλά με άλλου είδους επιλογές, οι οποίες αντικειμενικά επιτρέπουν μεγάλες ιδιωτικές κατασκευές  ΥΗ έργων, ακόμη και σε μεγάλα ποτάμια, με αποκλειστικά κερδοσκοπικά κριτήρια, παρακάμπτοντας τις διαδικασίες της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) και αγνοώντας την ανάγκη ενός ορθολογικού σχεδιασμού και προγραμματισμού για τα σημαντικά ΥΗ έργα. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα του έργου της «Δαφνοζωνάρας» επί του ρου του Αχελώου, που εδώ και λίγα χρόνια λειτουργεί από μεγάλη τεχνική εταιρεία ως ΜΥΗΕ, ισχύος 8 MW (σχετικές εικόνες του έργου βλέπετε παρακάτω). Αποτελεί κατά την άποψή μας τυπική περίπτωση παραβίασης της έννοιας ενός μικρού ΥΗΕ. Στο σημείο αυτό θα επικαλεσθούμε και τις απόψεις  - για το ίδιο θέμα – τόσο του προέδρου του συνδέσμου ΜΥΗΕ κ. Κων/νου Βασιλικού, όσο και του κ.Νικολάου Μαμάση, Επίκουρου Καθηγητή στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ, όπως αυτές κατατέθηκαν σε πρόσφατη (26/05/2016) συζήτηση στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, για την οποία περισσότερα στοιχεία θα βρείτε στο παρακάτω link :

http://www.ypethe.gr/sites/default/files/archivefiles/2016_05_26_praktik...

Σχετικές με τα ΜΥΗΕ και το ΥΗΕ της «Δαφνοζωνάρας», είναι και τα δημοσιεύματα - αναρτήσεις που μπορείτε να βρείτε στα παρακάτω link :

http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=404809

http://www.ypethe.gr/sites/default/files/archivefiles/2015_o_rolos_yie_m... http://www.ypethe.gr/sites/default/files/archivefiles/2014_mikra_yie_apo...

Συμπερασματικά, είναι ώριμο η σημερινή κυβέρνηση να επανεξετάσει το θεσμικό πλαίσιο των ΜΥΗΕ, να επανακαθορίσει τους στόχους της στον τομέα αυτό, να εξορθολογήσει τις προσδοκίες της για την συνολική ισχύ που μπορούν να προσφέρουν στην ηλεκτροπαραγωγή και βεβαίως να προσαρμόσει αναλόγως και τα κίνητρα που προσφέρονται, έτσι ώστε να πριμοδοτούνται τα πραγματικά, χρήσιμα ούτως ή άλλως, Μικρά Υδροηλεκτρικά Έργα. Πέραν όμως αυτών,  το κυριότερο είναι να μην προσπαθεί να αντιπαραθέσει τα ΜΥΗΕ με την ΥΗ ενέργεια από φράγματα, όπως ήδη σχολιάσαμε σε πρόσφατη σχετική ανάρτησή μας, στο παρακάτω link :

http://www.ypethe.gr/news/sholia-tis-ethem-gia-tin-synedriasi-2652016-ti...

2. Το «περιβάλλον» και οι τοπικοί φορείς. Ο αρθρογράφος παραθέτει τις πραγματικές δυσκολίες που παρουσιάζονται για την πραγματοποίηση ενός ΜΥΗΕ. Οι τοπικές αντιδράσεις, άλλοτε δίκαιες και άλλοτε υπερβολικές, είναι η μία πλευρά. Η άλλη πλευρά είναι, πως σχεδιάζεται ένα έργο ώστε να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και τι συμβαίνει μετά την αδειοδότησή του. Και εδώ αναδεικνύεται αυτό που έχουμε τονίσει, ότι το μεγάλο πρόβλημα στη χώρα μας είναι πως θα εφαρμοσθούν οι περιβαλλοντικοί όροι που συμφωνούνται κατά την αδειοδότηση, κάτι που δικαίως προκαλεί συχνά τις αντιδράσεις των τοπικών φορέων.

Τονίζει επίσης ο αρθρογράφος και την αδυναμία των αρμόδιων οργάνων να ελέγξουν την εφαρμογή των όρων και να αποτρέψουν παρενέργειες και αντιδράσεις. Και σωστά επισημαίνει ότι το θεσμικό πλαίσιο, σε συνδυασμό με την εφαρμογή των Σχεδίων Διαχείρισης Υδάτων (ΣΔΥ) στις λεκάνες απορροής των ποταμών της χώρας, πρέπει να επανεξετασθεί υπό το πρίσμα των έως σήμερα εμπειριών από την υλοποίηση αρκετών ΜΥΗΕ. 

Κλείνοντας, για μία ακόμη φορά επισημαίνουμε πόσο αναγκαία είναι η έννοια της διαβούλευσης με την Αυτοδιοίκηση και τους χρήστες των υδάτων, όπως και η συμμετοχή όλων σε ένα ενιαίο φορέα διαχείρισης των υδάτων σε κάθε λεκάνη (ΛΑΠ). Σε μία τέτοια περίπτωση, οι «περιπέτειες» και οι τριβές που παρουσιάζει ο αρθρογράφος από συγκεκριμένη επενδυτική πρωτοβουλία, θα μπορούσαν να αποφευχθούν μέσα από θεσμοθετημένες διαδικασίες, πριν την όποια αδειοδότηση, στα πλαίσια ενός καλά μελετημένου προγραμματισμού. Και επειδή στις μέρες μας όλοι μιλούν για «επενδύσεις» και υποτίθεται ότι εργάζονται στην κατεύθυνση να διευκολύνουν την προσέλκυσή τους, όχι μόνο δεν υλοποιούνται οι σοβαρές και απαραίτητες θεσμικές βελτιώσεις - που εδώ και δεκαετίες έχουν προταθεί - αλλά επιδεικνύεται μια ανεξήγητη έλλειψη τόλμης και δημιουργικής πρωτοβουλίας. Εμείς πάντως θα συνεχίζουμε να τους υπενθυμίζουμε ότι «οι καιροί ου μενετοί».

Φωτογραφίες: 
ΜΥΗΕ "Δαφνοζωνάρα"
ΜΥΗΕ "Δαφνοζωνάρα"
Φράγμα Μεσοχώρας
ΥΗΕ Αχελώου
Πηγή: 
https://www.ypethe.gr
www.e-ecology.gr
www.tovima.gr